Περιβαλλοντική ομάδα Β΄ Γυμνασίου

[ Home ] [ Up ]

ΑΡΧΗ Γυμνάσιο και Γενικό Λυκειο Καμπάνη, Κιλκίς

Καθηγητής: Θεοφύλακτος Καρυπίδης (Π.Ε.14)

Σχολικό έτος 2001-2002

ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ - ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εμείς σαν παιδιά που είμαστε να προστατεύουμε το δάσος, γιατί το δάσος είναι η ζωή μας.

Τα δάση στον άνθρωπο ωφελούν σε πολλά πράγματα που μας παρέχουν όπως πρώτες ύλες (καρποί, φύλλα, ρετσίνι κ.ά.)

Αυτά επιδρούν ευνοϊκά στο κλίμα του τόπου, προστατεύουν την καλλιεργήσιμη γη από πλημμύρες αφού συγκρατούν τα νερά από τις βροχές και ανατροφοδοτούν τις υπόγειες υδροδεξαμενές. Τα δάση μας προσφέρουν την ομορφιά, τη γαλήνη και την ψυχαγωγία για όλους, μεγάλους και μικρούς.

Τα δάση μας προσφέρουν όλα αυτά τα αγαθά και εμείς πρέπει από το μέρος μας σαν κράτος να κάνουμε κάτι για αυτό που μας προσφέρει τόσα πολλά πράγματα. Ως κράτος μπορούμε να διοργανώσουμε δασικές υπηρεσίες για την προστασία των δασών. Όπως υπάρχουν στα σχολεία και κυρίως στα γυμνάσια οι περιβαλλοντικές για τέτοια θέματα ας αρχίσουμε όλοι μαζί να κάνουμε κάτι να προστατέψουμε αυτά τα πολύτιμα δάση που είναι φτιαγμένα από τη φύση και είναι τόσο υπέροχα από μόνα τους.

Ας σκεφτούμε όλοι μαζί κι ας ενωθούμε για να καταφέρουμε να κάνουμε κάτι καλό για όλους.

Γεωργία Δίγκογλου

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ

H ποικιλία των ελληνικών δασών είναι μοναδική και δύσκολα απαντάται σε άλλες χώρες με παρόμοια έκταση: στα βόρεια της Ελλάδας υπάρχουν εύκρατα δάση, από εκείνα που είναι κοινά της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, ενώ στα νότια υπάρχουν μεμονωμένες συστάδες από τροπικά δέντρα (φοίνικες). Αυτή η ποικιλομορφία οικοσυστημάτων οφείλεται στο έντονο ανάγλυφο, στη γεωγραφική θέση της χώρας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, και στο γεγονός ότι στη διάρκεια των τελευταίων παγετώνων η Ελλάδα δεν είχε καλυφτεί από πάγους. Έτσι αποτέλεσε «καταφύγιο»για πολλά βορειοευρωπαϊκά είδη δέντρων, των οποίων η ζώνη εξάπλωσης μεταφέρθηκε εδώ, όπου διασταυρώθηκαν με τα ντόπια είδη και προσαρμόστηκαν στις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες.

Τα περισσότερα ελληνικά δάση χαρακτηρίζονται ως μεσογειακά. Πρόκειται για οικοσυστήματα που είναι προσαρμοσμένα σε ξηρά, ζεστά καλοκαίρια και σε ψυχρούς χειμώνες. Πολλά είναι τα σπάνια και ενδημικά είδη δέντρων που απαντώνται εδώ, όπως το κεφαλλονίτικο έλατο, το ρόμπολο και η αμπελιτσιά, καθώς και δέντρα που εξαπλώνονται σε όλη την Ευρώπη αλλά έχουν στη χώρα μας τα νότια σύνορά τους, όπως το δασικό πεύκο, η ερυθρελάτη και η οξιά.

Πέρα από τα πολυάριθμα είδη πουλιών, ερπετών κι εντόμων, αξιόλογη είναι και η ποικιλία των θηλαστικών που ζουν στα ελληνικά δάση, με πιο γνωστά από αυτά την καφέ αρκούδα, τον αγριόχοιρο, το τσακάλι, τον λύκο και τον ασβό.

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και η οικιστική επέκταση ασκούν ολέθρια πίεση στα δάση της χώρας μας, τα οποία αντικαθίστανται σταδιακά από αστικές, περιαστικές και τουριστικές εκτάσεις.

Οι καταστροφικές δασικές πυρκαγιές και οι καταπατήσεις που τις ακολουθούν είναι πολύ συχνά αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της ανάγκης για διαφορετική χρήση της γης.

Σημαντική είναι και η απειλή από την υπερβόσκηση, αφού στη χώρα μας εκτρέφονται ελεύθερα πολύ περισσότερα αιγοπρόβατα από εκείνα που μπορούν να συντηρηθούν στα λιβάδια μας.

Η ανεξέλεγκτη βοσκή, ιδιαίτερα μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς, παρεμποδίζει τη φυσική αναγέννηση των δασών, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του οικοσυστήματος και τη διάβρωση του εδάφους. Η υπερβολική βόσκηση θεωρείται η κυριότερη αιτία της εικόνας που παρουσιάζουν σήμερα πολλά ελληνικά βουνά, όπου βλέπει κανείς να προβάλλουν γυμνά βράχια, χωρίς χώμα ή βλάστηση.

Τέλος, το ανεξέλεγκτο κυνήγι και η λαθροϋλοτομία αποτελούν εξίσου σοβαρές απειλές για τα δάση μας και για τα είδη που ζουν σε αυτά.

Δυστυχώς, οι νόμοι και οι εκτελεστικοί μηχανισμοί της πολιτείας δείχνουν αδύναμοι να προστατέψουν ουσιαστικά τα ελληνικά δάση. Βασικές αιτίες για όλα τα παραπάνω είναι:

Α) Η ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής, που έχει ως αποτέλεσμα να λαμβάνονται κατά καιρούς αποσπασματικές αποφάσεις, χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική.

Β) Η έλλειψη δασολογίου, που ευνοεί τη διεκδίκηση των δασικών εκτάσεων από ιδιώτες, για κτηνοτροφική εκμετάλλευση, αγροτική παραγωγή, οικιστική επέκταση και τουριστική χρήση.

Γ) Η εγκατάλειψη του δασικού χώρου από την πολιτεία και η ανυπαρξία ενός ισχυρού και ενιαίου φορέα διαχείρισης και προστασίας των δασών. Η Δασική Υπηρεσία στερείται πόρων και προσωπικού, η χρηματοδότηση της δασικής έρευνας είναι ανεπαρκής, ενώ το ποσοστό του ετήσιου προϋπολογισμού που διατίθεται για τη δασοπονία είναι μόλις το 0,4%.

Οι δράσεις της W.W.F.Ελλάς για τα δάση έχουν αποτελέσει τον πυρήνα για τη δημιουργία διεθνών προγραμμάτων προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων, τα οποία έχουν ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία από την οργάνωση.

Το 2% της συνολικής έκτασης της χώρας μας αποτελείται από δάση που στην πλειοψηφία τους είναι φυσικά και χαρακτηρίζονται από υψηλή βιοποικιλότητα. Άλλο ένα 23,9% της ελληνικής επικράτειας καλύπτεται από δασικές εκτάσεις, οι οποίες όμως είναι υποβαθμισμένες καθώς βρίσκονται συνήθως κοντά σε αστικές και τουριστικές περιοχές.

Τα δάση δεν είναι απλώς σύνορα δέντρων, αλλά πλούσια χερσαία οικοσυστήματα με πολυάριθμα είδη ζώων και φυτών, που συνδέονται μεταξύ τους με πολύπλοκες οικολογικές σχέσεις. Η σημασία των δασών είναι μεγάλη, αφού παράγουν οξυγόνο, συμβάλλουν στη σταθερότητα του κύκλου του νερού, προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση και αποτρέπουν τις πλημμύρες. Επίσης αποτελούν μοναδική πηγή ξυλείας και άλλων πολύτιμων πρώτων υλών και προϊόντων.

Γεωργία Κουρουτζή

Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

Ας μπούμε σ’αυτόν τον σιωπηλό, υποβλητικό κόσμο, που είναι ένα δάσος το καλοκαίρι. Η φυτική ζωή βρίσκεται σε πλήρη έξαρση και κυριαρχεί αναμφισβήτητα στο σκηνικό, αλλά και η ζωική είναι εκπληκτικά πλούσια. Ίσως να μην μπορέσουμε να διακρίνουμε μερικούς από τους πιο μεγάλους κατοίκους του δάσους αλλά θα έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε ένα πλήθος μικρών όντων: πουλιά, μικρά ερπετά και θηλαστικά, σαλιγκάρια, αράχνες και προπαντός ένα μεγάλο αριθμό από έντομα κάθε σχήματος και μεγέθους.

Ελένη Κοασίδου

ΕΙΔΗ ΔΑΣΩΝ

Με τον όρο δάσος εννοούμε συνήθως ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η δενδρώδης βλάστηση, προπαντός όταν αυτό το περιβάλλον βρίσκεται σε εύκρατες περιοχές. Για το τροπικό δάσος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για μια εκτεταμένη πυκνοφυτεμένη με δέντρα περιοχή, στις ζώνες βόρεια και νότια της γραμμής του ισημερινού.

Ελένη Κοασίδου

ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

Μια μέρα επισκεφθήκαμε με το σχολείο ένα δάσος κοντά στο νομό Κιλκίς. Το δάσος αυτό είχε πολλά δέντρα που ήταν πυκνά μεταξύ τους και εμπόδιζαν τον ήλιο. Απ’ τις χαραμάδες των αραιών τους φύλλων φαίνονταν ορισμένες δέσμες ήλιου.

Τα δέντρα ήταν ψηλά και καταπράσινα. Μας έμαθαν πώς να ξεχωρίζουμε τα διάφορα δέντρα ανάλογα με τα φύλλα τους δηλαδή το πόσο πάχος και πλάτος έχουν. Τέλος μας έμαθαν το πώς φτιάχνουν τα φυτά την τροφή τους, το πώς δηλαδή φωτοσυνθέτουν και το πόσο νερό χρειάζονται τους θερινούς και θερμούς μήνες.

Απ’ όλη την εκδρομή μου έκανε εντύπωση ο σπουδαίος ρόλος των ριζών τους και το πώς ξεχωρίζουν τα δέντρα ανάλογα με τα φύλλα τους.

ΕΝΑ ΣΥΝΘΕΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

Η ζωή στο δάσος, όπως και σε κάθε άλλο φυσικό περιβάλλον (ή οικοσύστημα) διεξάγεται σύμφωνα με μια περίπλοκη ισορροπία ανάμεσα στους διάφορους οργανισμούς. Φυτά (παραγωγοί) και ζώα (καταναλωτές) συνιστούν πολυάριθμες τροφικές αλυσίδες, όπου τα διάφορα είδη παίζουν ένα ρόλο περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό, ανάλογα με την αφθονία τους.

ΤΑ ΔΑΣΗ

Τα δάση αποτελούν φυσικό πόρο, βιολογικά ανανεώσιμο, που παρέχει στον άνθρωπο υλογενείς και μη ωφέλειες. Στις υλογενείς ωφέλειες ανήκει η παραγωγή ξυλείας κατασκευών, βιομηχανικής και καύσιμης, καθώς και άλλων προϊόντων. Στην ίδια κατηγορία ωφελειών ανήκουν και οι έμμεσες οικονομικές που αφορούν στην προστασία εγγείων κεφαλαίων, όπως το έδαφος με τις καλλιέργειές του, και μονίμων επενδύσεων από τις πλημμύρες και τη σύνδρομη προς αυτές διάβρωση. Τα δάση, εξάλλου, με τις πολύπλευρες οικολογικές λειτουργίες τους προσφέρουν την προστασία του ανθρώπινου περιβάλλοντος, είτε ως πράσινοι από δέντρα χώροι στα αστικά κέντρα, είτε ως περαστικά δάση υγείας, αναψυχής και περιπάτου, είτε ως εθνικοί δρυμοί διατηρήσεως πολύτιμων βιολογικών κεφαλαίων.

Κάθε χρόνο αποτεφρώνονται από πυρκαγιές χιλιάδες στρέμματα δασών, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται το περιβάλλον, να διαβρώνεται το έδαφος, να εξαφανίζεται το θήραμα, να ερημώνεται ο τόπος και να ζημιώνεται η οικονομία. Τα δάση καλύπτουν στην Ελλάδα το 64%της συνολικής έκτασης της χώρας, όμως τα ψηλά δάση αντιπροσωπεύουν μόνο το 19%της συνολικής έκτασης δηλαδή 25 εκατομμύρια στρέμματα, που είναι από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη.

Τρεις είναι βασικά οι κλιματικές μεταβλητές που καθορίζουν την εμφάνιση και εξάπλωση των δασών στη γη, τόσο στον ορίζοντα, κατά την έννοια του γεωγραφικού πλάτους, όσο και την κατακόρυφη, κατά την έννοια του υπερθαλάσσιου ύψους. Οι μεταβλητές αυτές είναι : α) η μέση ετήσια βιοθερμοκρασία, β) το μέσο ετήσιο ύψος βροχής και γ) η σχέση της εξατμισοδιαπνοής προς το μέσο ετήσιο ύψος βροχής.

Ένα δέντρο 50 χρονών αξίζει εκατόν ενενήντα έξι χιλιάδες (196.000 ) δολάρια, με βάση τα στοιχεία έρευνας διεθνούς δασολογικού κέντρου. Και να πως αναλύεται η αξία του:

Î Αξία οξυγόνου 31.250 δολάρια

Î Αξία προστασίας εδάφους 31.250 δολάρια

Î Αξία αποφυγής μόλυνσης 62.590 δολάρια

Î Αξία ανακύκλωσης νερού 37.500 δολάρια

Î Αξία παροχής στέγης σε ζώα 31.250 δολάρια

Î Αξία παραγόμενων πρωτεϊνών 2.500 δολάρια

Ύστερα απ’ αυτά, είναι περιττό να πούμε εμείς οτιδήποτε άλλο.

Μαρία Γεμενετζή

ΤΟ ΔΑΣΟΣ

Μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έχει υποστεί ο πλανήτης Γη εδώ και πάρα πολλά χρόνια είναι το κάψιμο των δασών του.

Η θέα ενός καμένου δάσους ίσως είναι η πιο απογοητευτική και θλιβερή εικόνα που μπορούσε κανείς ν’ αντικρίσει. Εμπνέει μια βαθιά μελαγχολία και στεναχώρια. Αν μπορούσαμε να την παρομοιάζαμε με κάτι, θα μας θύμιζε σίγουρα σκηνή θανάτου κι έντονου πένθους. Γιατί, όντως, κάθε φορά που καίγεται έστω κι ένα δέντρο πεθαίνει κι ένας ζωντανός οργανισμός. Η «μητέρα» Γη χάνει ένα από τα παιδιά της. Πονάει και σπαράζει για το χαμό τους και ιδίως όταν αυτός οφείλεται σε ανθρώπινα αίτια.

Κάπως έτσι, λοιπόν, θα μπορούσαμε ν’αναπαραστήσουμε την εικόνα ενός δάσους τυλιγμένου στις φλόγες. Ίσως, αυτή η εικόνα αγγίζει περισσότερο τις καρδιές όλων μας και μας κάνει να σκεφτούμε πιο συνειδητά και να πράττουμε με μεγαλύτερη προσοχή.

Γιατί είναι ελάχιστοι αυτοί που έμειναν αδιάφοροι βλέποντας ένα καμένο δάσος και πάρα πολλοί αυτοί που ένιωσαν φρίκη και πόνο μπρος στην πένθιμη αυτή εικόνα. Ακόμα, όμως, πιο πολλοί είναι αυτοί που έβαλαν σε κίνδυνο και την ίδια τους τη ζωή για να σώσουν ένα φλεγόμενο δάσος.

Διότι, σε τέτοιες στιγμές ο άνθρωπος πρέπει να συνεργάζεται με τη φύση, να γίνεται ένα, γιατί γεννηθήκαμε φέροντας ευθύνη της προστασίας της και με σκοπό την παράδοσή της κληρονομιά στις επόμενες γενιές.

Αν θέλουμε να μην κατηγορηθούμε αργότερα ότι παραδώσαμε ένα πλανήτη με νεκρά δάση θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά την προστασία τους.

Χρυσάνθη Παπαβραμίδου

ΤΟ ΔΑΣΟΣ

Το δάσος είναι μια περιοχή με πολλά, πάρα πολλά δέντρα, που δύσκολα μπορείς να τα μετρήσεις.

H ζέστη του καλοκαιριού μας αναγκάζει να αναζητούμε την εξοχή και τα δάση, τη σκιά των δέντρων, τη δροσιά, την ομορφιά και την πρασινάδα τους. Εκεί θα αναπνεύσουμε τον καθαρό αέρα, το οξυγόνο. Στο δάσος θα ανακουφιστούμε πνευματικά και σωματικά από τον καθημερινό αγώνα της ζωής. Είναι φιλόξενο και στοργικό καταφύγιο για όλους, πλούσιους και φτωχούς, μικρούς και μεγάλους. Κάτω από τις σκιές των δέντρων μαζευόμαστε οι μαθητές στις εκδρομές.

Τα δάση είναι πολιτισμός, είναι πλούτος και ζωή. Και τι γίνεται από την ξυλεία τους;

Από τις μικρές οδοντογλυφίδες μέχρι τις πανύψηλες κολόνες της Δ.Ε.Η. Το χαρτί που διαβάζουμε και γράφουμε είναι δασικό προϊόν. Αυτό μας δίνει την ξυλεία για την κατασκευή των σπιτιών μας, των επίπλων και τόσων άλλων απαραίτητων πραγμάτων.

Αυτό μας ζεσταίνει το χειμώνα, χαρίζοντάς μας άφθονα τα ξύλα.

Χωρίς τα δάση θα είχαμε πολύ λιγότερο νερό γιατί το νερό της βροχής δε θα έσταζε σιγά-σιγά από τα φύλλα στο χώμα, που το ρουφά και το αποθηκεύει και μας δίνει τις πηγές και τους ποταμούς. Δεν θα είχαμε ούτε νερό να πιούμε. Ούτε παραπόταμους για τις διάφορες καλλιέργειες.

Χωρίς τον καθαρό αέρα θα ήμασταν άρρωστοι. Η αναπνοή των δασών είναι και δική μας αναπνοή.

Μέσα στα δάση ζουν και πολλαπλασιάζονται τα πουλιά και τα άγρια ζώα που τόση χαρά μας δίνουν.

Ο τόπος μας δεν έχει πολλά δάση γιατί τα τελευταία χρόνια ασυνείδητοι τα καίνε. Πρέπει όλοι μας να τα φροντίζουμε και να ενδιαφερόμαστε για το φυσικό αυτό πλούτο.

Λαμπρινή Παλαιοπούλου